ΞΥΛΟΓΡΑΦΙΑ


Η Ιστορία της Ξυλογραφίας

Η παλαιότερη μέθοδος τυπώματος είναι η Ξυλογραφία. Η χάραξη στο ξύλο είναι χάραξη ανάγλυφη, ανήκει στην ανάγλυφη' φόρμα εκτύπωσης. Η πρώτη τυπωμένη εικόνα σε χαρτί χρονολογείται στην Κίνα το 868 μ.Χ. Γρήγορα η τέχνη αυτή πέρασε μέσω των Κορεατών στην Ιαπωνία όπου γνώρισε μεγάλη άνθηση.
Στην Ευρώπη οι πρώτοι μύλοι χαρτιού κατασκευάζονται στο τέλος του 140υ αιώνα και τότε γίνονται και οι πρώτες ξυλογραφίες. Αργότερα με την προσθήκη κειμένων που είναι και αυτά χαραγμένα μαζί με την εικόνα, οι ξυλογραφίες γίνονται οι προάγγελοι του τυπωμένου με κινητά στοιχεία βιβλίου.
Στην Ελλάδα κάνει την εμφάνισή της στα τέλη του 180υ αιώνα και το 1843 αρχίζει να διδάσκεται στο Πολυτεχνικό Σχολείο ή Σχολή των Τεχνών όπως λεγόταν τότε η Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών. Σε μια ξύλινη πλάκα ροκανισμένη για να είναι επίπεδη και λεία ο καλλιτέχνη σχεδιάζει με σινική μελάνη το σχέδιό του. Με τα ειδικά μαχαιράκια και τις γούζες της ξυλογραφίας χαράζοντας αφαιρεί ότι δεν πρέπει να τυπωθεί και αφήνει ανέπαφα αυτά που θέλει να φανούν. Με κύλινδρο απλώνει τυπογραφικό μελάνι στην επιφάνεια του ξύλου ώστε να μελανωθεί ότι εξέχει. Επάνω στη μελανωμένη επιφάνεια τοποθετεί το ειδικό χειροποίητο γιαπωνέζικο χαρτί. Στη συνέχεια τρίβει με προσοχή την πίσω επιφάνεια του χαρτιού με τον τρίφτη (burnissoir), ή τυπώνει στο πιεστήριο. Παίρνει έτσι το αποτύπωμα του χαραγμένου ξύλου. Εκείνο που σχεδιάζεται και χαράζεται επάνω στην πλάκα τυπώνεται αντίστροφα στο χαρτί.
Δυο είναι οι βασικές τεχνικές της Ξυλογραφίας: η χάραξη σε πλάγιο ξύλο, όπου οι πλάκες του ξύλου είναι κομμένες σύμφωνα με την φορά που έχουν οι ίνες του και η χάραξη σε όρθιο ξύλο όπου οι πλάκες προέρχονται από το εγκάρσιο κόψιμο του κορμού των δέντρων. Η πλάκα από όρθιο ξύλο είναι πολύ σκληρή, χαράζεται με το καλέμι, την ονγκλέτα και η χάραξη μπορεί να γίνει εξαιρετικά λεπτή.
Στην έγχρωμη ξυλογραφία απαιτούνται τόσες ξύλινες επιφάνειες όσες για να αποδοθούν τα χρώματα του έργου. Ένα είδος έγχρωμης ξυλογραφίας είναι το camaϊeu όπου δυο, το πολύ τρεις πλάκες τυπώνονται σε τόνους του ίδιου χρωματος. Σήμερα χρησιμοποιούνται για χάραγμα και άλλα υλικά όπως το lίnοΙeum, το plexiglass κ.ά,

*Βιβλιογραφία: Το Γνήσιο Χαρακτικό Έργο. Επιμελητήριο Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος.