ΧΑΛΚΟΓΡΑΦΙΑ


Η Ιστορία της Χαλκογραφίας

Λίγο νεώτερη από την ξυλογραφία, η Χαλκογραφία είναι η μέθοδος της Χαρακτικής µε τα πιο πλούσια αποτελέσματα. Έχει την προϊστορία της σε τεχνικές των χρυσοχόων του Μεσαίωνα, αλλά η πρώτη Χαλκογραφία εντοπίζεται στην Ιταλία το 1452. Αντίθετα από αυτό που γίνεται στην Ξυλογραφία, ο καλλιτέχνης χαράζει τις γραμμές του σχεδίου του πάνω σε μια μεταλλική πλάκα απ' ευθείας ή με χημικό τρόπο, δηλαδή βαθαίνει ότι θέλει να τυπωθεί στο χαρτί.
Η Χαλκογραφία ανήκει στη βαθιά φόρμα εκτύπωσης. Συνήθως ηΧαλκογραφία γίνεται σε πλάκες από χαλκό, τσίγκο ή ατσάλι. Ένας από τους τρόπους χάραξης της Χαλκογραφίας είναι το eau-forte, η χάραξη δηλαδή με οξύ. Επάνω στη μεταλλική επιφάνεια, πάχους 1 χιλιοστού περίπου, που είναι καλά γυαλισμένη, περνιέται ένα ειδικό βερνίκι. Αφού στεγνώσει, με τη βοήθεια της πούντας (εργαλείου με μεταλλική μύτη), ο καλλιτέχνης χαράζει το σχέδιό του. Μετά βυθίζει τη χαραγμένη πλάκα σε μια λεκάνη με διάλυμα νιτρικού οξέος και νερού. Το οξύ τρώει όλες τις ακάλυπτες από το βερνίκι γραμμές.
Όταν ολοκληρωθεί η οξείδωση, που είναι μια διαδικασία που μπορεί να επαναληφθεί πολλές φορές για την ίδια πλάκα, γιατί όσο βαθύτερη είναι η χάραξη τόσο πιο σκούρο είναι το αποτέλεσμά, η επιφάνεια καθαρίζεται και μελανώνεται. Στη συνέχεια το μελάνι σκουπίζεται καλά για να μείνει μόνο μέσα στις χαραγμένες γραμμές. Τότε η πλάκα μπαίνει στο πιεστήριο και επάνω της τοποθετείται ελαφρά νωπό το χαρτί της εκτύπωσης. Με τις τσόχες και την πίεση που ασκεί ο κύλινδρος του πιεστηρίου τυπώνεται μια Χαλκογραφία. Όταν ο χαράκτης χαράξει απ' ευθείας το σχέδιό του πάνω στην μεταλλική επιφάνεια με το καλέμι (burin), εργαλείο τριγωνικής διατομής, τότε έχουμε την τεχνική της Χαλκογραφίας που λέγεται tail1e douce ή χάραξη µε burin. Αλλες τεχνικές της Χαλκογραφίας είναι η aquatinta, η pointe seche, η maniere noire, το vernis mou κ.ά. Μια Χαλκογραφία απορεί να γίνει με την ανάμιξη πολλών τεχνικών και µπορεί να έχει πολλά χρώματα. Ξεχωρίζει ωστόσο από τις άλλες μεθόδους της Χαρακτικής γιατί το μελάνι εκτύπωσης καθώς έρχεται από το βάθος της χαραγμένης πλάκας κάνει επάνω στην επιφάνεια του χαρτιού .ένα λεπτό ανάγλυφο που είναι και η μεγάλη γοητεία του μέσου. Οι άκρες εξάλλου της μεταλλικής πλάκας αφήνουν το αποτύπωμά τους στο χαρτί καδράρονταν το έργο.

*Βιβλιογραφία: Το Γνήσιο Χαρακτικό Έργο. Επιμελητήριο Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος.