Μουσείο Ελληνικής Χαρακτικής

ΠΡΟΤΑΣΗ ΣΤΗΡΙΞΗΣ

 Αξιότιμοι κύριοι,

 το Kοινωφελές, Mη Kερδοσκοπικό Σωματείο με την επωνυμία «ΜΟΥΣΕΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΧΑΡΑΚΤΙΚΗΣ» ζητά την συνδρομή σας στην προσπάθειά του να δημιουργήσει το πρώτο Μουσείο με κύριο αντικείμενο την Ελληνική Χαρακτική –κάτι που δεν υπάρχει έως τώρα στον ελλαδικό χώρο και αποτελεί επιτακτική ανάγκη και εθνικό συμφέρον.

 ΙΣΤΟΡΙΚΟ

 Μετά από πολλές συζητήσεις και ενέργειες, το όραμα για την δημιουργία ενός μουσείου για τη στέγαση της Τέχνης της Χαρακτικής άρχισε να μορφοποιείται. Στο Συνέδριο Χαρακτικής, που έλαβε χώρα από 12 έως 14 Δεκεμβρίου του 2008 στην Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων, εντός του πλαισίου της μεγάλης έκθεσης «Πανόραμα Ελληνικής Χαρακτικής» (19.11-14.12.2008), αποφασίστηκε παμψηφεί από τους Έλληνες Χαράκτες η ίδρυση του Μουσείου Ελληνικής Χαρακτικής. Στις 16 Νοεμβρίου του 2012, με την υπ’ αριθμ. 125/201 απόφαση του Πρωτοδικείου Αθηνών, αναγνωρίστηκε και νομιμοποιήθηκε το Κοινωφελές, Μη Κερδοσκοπικό Σωματείο, με την επωνυμία «ΜΟΥΣΕΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΧΑΡΑΚΤΙΚΗΣ», με έδρα την Αθήνα.

 ΧΑΡΑΚΤΙΚΗ ΤΕΧΝΗ – Η ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΚΑΙ ΟΙ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΗΣ

 Η Τέχνη της Χαρακτικής, είτε αισθητικά έντεχνη και μοναδικά εκφραστική, είτε εφαρμοσμένη, δεν είναι μόνον ένα σημαντικό κεφάλαιο της πρόσφατης πολιτισμικής μας κληρονομιάς, αλλά και μια τέχνη που συνοδεύει και κοσμεί διακριτικά τη ζωή μας. 

Η χαρακτική είναι αυτόνομη εικαστική τέχνη, που παράγει αντιπροσωπευτικά έργα στο πνεύμα των αναζητήσεων της κάθε εποχής. Το χαρακτικό έργο έχει τις δικές του εκφραστικές και αισθητικές αξίες, που χαρακτηρίζουν η ιδιαιτερότητα της χάραξης στο ξύλο ή στο χαλκό, η πλαστικότητα της φόρμας και η ισορροπημένη σύνθεση ανάμεσα στις φόρμες του άσπρου και του μαύρου, των τόνων και του χρώματος, καθώς το τυπογραφικό μελάνι δένει με το χαρτί, δημιουργώντας μία ιδιαίτερη αισθητική γραφή. Είτε ως γνήσιο έργο τέχνης, είτε έχοντας εφαρμοσμένο χαρακτήρα, είναι από τις πλέον δημοκρατικές εικαστικές τέχνες, διότι έχοντας την ιδιαιτερότητα της πολλαπλότητας, απευθύνεται στο ευρύ κοινό. Ο κοινωνικός ρόλος της χαρακτικής είναι τεράστιος: διαδίδοντας τις τέχνες και τα γράμματα, μέσω του εντύπου, συνέβαλε στην πνευματική ανάπτυξη και ελευθερία του ατόμου και ταυτόχρονα στην αναβάθμιση της κοινωνικής και αισθητικής του υπόστασης.

 Χαρακτηρισμένη ως η αρχαιότερη τέχνη, η χαρακτική συναντάται ήδη στα τοιχώματα των σπηλαίων, σε παραστάσεις πάνω σε κόκκαλα, κέρατα και πέτρινες πλάκες της παλαιολιθικής εποχής, καθώς και σε αγγεία και σφραγιδόλιθους της 3ης και 4ης χιλιετίας. Η εφαρμοσμένη χαρακτική, πηγή έμπνευσης για τις διακοσμητικές τέχνες, είναι ο πρόγονος της σημερινής γραφιστικής: Η ξυλογραφία υπήρξε προπομπός της τυπογραφίας, που συνέβαλε στην επαναστατική εξάπλωση γνώσης και ιδεών, αλλάζοντας τον θρησκευτικό, πνευματικό και γεωγραφικό χάρτη. Αντίστοιχα, η ανάγκη αντιγραφής, αναπαραγωγής και διάδοσης έργων τέχνης μεγάλων ζωγράφων της Αναγέννησης, οδήγησε στην εφεύρεση της χαλκογραφίας, τον 16ο αιώνα. Τέλος, η μέθοδος της λιθογραφίας παρουσιάζεται τον 18ο αιώνα, για να προπαγανδίσει την πολιτική του Μεγάλου Ναπολέοντα, με έντυπα ανάλογα των σημερινών προσπέκτους. Λίγο αργότερα, ο Τουλούζ Λωτρέκ φιλοτέχνησε τις γνωστές λιθογραφικές αφίσες του για το Μουλέν Ρουζ, ανοίγοντας τον δρόμο στην διαφήμιση.

 Η χαρακτική, έτσι όπως εξελίχθηκε τον τελευταίο αιώνα, κυρίως από τον 19ο έως και την δεκαετία του 80, αποτέλεσε μια σταθερή πηγή έμπνευσης και δανεισμού στοιχείων φόρμας, χρώματος, γραφής και χάραξης για την γραφιστική. Χωρίς να σταματήσει να προσφέρει έργα μεγάλης καλλιτεχνικής αξίας, εξαπλώθηκε και στον τομέα των εφαρμοσμένων τεχνών, με άπειρες χρήσεις: από την επιμέλεια καλλιτεχνικών βιβλίων, τον σχεδιασμό κυτιοποιίας, περιοδικών, αφισών και πολλών άλλων εφαρμογών, έως την εικονογράφηση σχολικών εγχειριδίων, που έφτασαν ακόμη και στα φτωχότερα νοικοκυριά, σε εποχές που καμιά άλλη εικόνα δεν έφτανε σε αυτά. Η χαρακτική έτσι βοήθησε στην αισθητική καλλιέργεια του κοινού κάθε κατηγορίας, προβάλλοντας όχι μόνο εγχώριες, αλλά και διεθνείς ιδέες και τάσεις –μία ευκαιρία για πρόσβαση στην τέχνη, που το μεγαλύτερο μέρος του κοινού δεν θα είχε αλλιώς.

 Η ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΕΝΟΣ ΜΟΥΣΕΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΧΑΡΑΚΤΙΚΗΣ - Η ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΚΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟ ΌΡΑΜΑ ΜΑΣ

 Δημιουργία ενός νέου ενιαίου φορέα 

Το όραμα ενός Μουσείου Ελληνικής Χαρακτικής ξεκίνησε με σκοπό τη συλλογή, στέγαση, καταγραφή και συντήρηση των χιλιάδων χαρακτικών έργων, παλαιών και σύγχρονων, γνωστών και αγνώστων, που βρίσκονται διάσπαρτα και αθησαύριστα στην επικράτεια, χωρίς ποτέ να έχει υπάρξει ένας φορέας-κλειδί, λειτουργώντας ως σημείο αναφοράς και διαφύλαξής τους.

Δεν υπάρχει έως τώρα ένας αντίστοιχος ενιαίος φορέας στην Ελλάδα, ο οποίος να ασχολείται αποκλειστικά με το έργο, την ιστορία και τους δημιουργούς της ελληνικής χαρακτικής. Υπάρχουν στον ελλαδικό χώρο πολύ μεγάλες συλλογές χαρακτικών, αλλά και διάσπαρτα έργα, τα οποία δεν είχαν την ευκαιρία να προβληθούν, να καταγραφούν και να διασωθούν, όπως τους πρέπει, με αποτέλεσμα η Ελληνική Χαρακτική να αποτελεί για το ευρύ κοινό μία αχαρτογράφητη και άγνωστη περιοχή. Με την δημιουργία ενός φορέα με εθνικό χαρακτήρα, που εμπνέει εμπιστοσύνη και αποπνέει επιστημονικό κύρος, ανέκδοτες και ανέκθετες έως τώρα συλλογές και έργα θα έρθουν στο φως, εφόσον οι ιδιοκτήτες τους θα έχουν πλέον έναν εξειδικευμένο οργανισμό, στον οποίο να εμπιστεύονται είτε τον δανεισμό, είτε τη δωρεά, είτε την εκτίμηση των έργων τους.

Το Μουσείο Ελληνικής Χαρακτικής φιλοδοξεί να αποτελέσει την πρώτη ολοκληρωμένη προσπάθεια για τη διάσωση και επιστημονική μελέτη του καλλιτεχνικού έργου των ελλήνων χαρακτών, αλλά και τη συγκέντρωση αντικειμένων και πληροφοριών που τεκμηριώνουν την πορεία της Ελληνικής Χαρακτικής, από την εποχή που πρωτοεμφανίζεται, μέχρι και σήμερα, αλλά και κάθε μελλοντική καλλιτεχνική δραστηριότητά της.

Αποκατάσταση της κοινωνικής και ιστορικής σημασίας της χαρακτικής

Η χαρακτική με την απήχηση της στο ευρύ κοινό, συνέβαλε, εκτός από την αισθητική καλλιέργεια, και στην κοινωνικο-ιστορική πορεία του ελλαδικού χώρου, υποβοηθώντας τόσο την εκπαίδευση, όσο και συμβάλλοντας στις ιστορικές εξελίξεις, μέσω της διάδοσης ιδεών και της ενεργής υποστήριξης κινημάτων και αγώνων. Η εις βάθος μελέτη της θα της δώσει την θέση και σημασία που αξίζει, ως μέρος της κοινωνικής και ιστορικής πορείας του τόπου. Σήμερα, σε μία εποχή έντονης κρίση σε κάθε επίπεδο, το μουσείο χαρακτικής θέλει να φωτίσει μια πτυχή της κουλτούρας μας που έχει στοιχειοθετηθεί από ανθρώπους άγνωστους στο ευρύ κοινό, που κατέβαλαν τεράστιο μόχθο, έχοντας πίστη και όραμα σε ένα καλύτερο αύριο. Ανθρώπους των οποίων το έργο εμπνέει και συμβάλει στην θεμελίωση μιας ταυτότητα ήθους, εργατικότητας, πειθαρχίας, πηγαίας καλλιτεχνικής έκφρασης και πρωτότυπων δημιουργικών εφαρμογών.

Αξιοποίηση του αρχειακού υλικού ως έμπνευση για σύγχρονες εφαρμογές 

Το τεράστιο υλικό της ελληνικής χαρακτικής δεν είχε την τύχη μέχρι σήμερα να διερευνηθεί καθεαυτό, αλλά και σαν μια πηγή έμπνευσης του σύγχρονου ελληνικού σχεδιασμού, τον οποίο επηρέασε αμετάκλητα. Στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής φύσης του Μουσείου, τα εκθέματα τεκμηριώνοντας τις έως τώρα τάσεις στο σχεδιασμό, θα προσφέρουν πολύτιμο υλικό μελέτης για σπουδαστές και νέους επαγγελματίες, που θα μπορούν να υιοθετήσουν δημιουργικά στοιχεία. Έτσι, φιλοδοξία του Μουσείου είναι το πολύτιμο αρχειακό υλικό να μπορέσει να χρησιμεύσει και να συμβάλει στον σύγχρονο σχεδιασμό εικονογράφησης βιβλίου, πρωτότυπων οπτικών παρουσιάσεων σε έντυπη μορφή και πολυμεσικών εφαρμογών.

Εξειδικευμένο κέντρο έρευνας 

Δεν υπάρχει ερευνητικό κέντρο ή βιβλιοθήκη εξειδικευμένη στην Ελληνική Χαρακτική, που να περιλαμβάνει όλους τους Έλληνες Χαράκτες, παλαιούς και σύγχρονους και όλο το φάσμα της ελληνικής χαρακτικής δημιουργίας. Το τεράστιο υλικό της ελληνικής χαρακτικής δεν είχε την τύχη μέχρι σήμερα να διερευνηθεί συστηματικά αυτό καθεαυτό. Το νέο Μουσείο, πέρα από κέντρο διαφύλαξης και συντήρησης, θα είναι και ένα κέντρο ενδελεχούς σπουδής, συγκριτικής μελέτης και έγκυρης πληροφόρησης για την ιστορία, την ιδιοσυστασία και τον χαρακτήρα της χαρακτικής τέχνης. Το μουσείο θα προάγει τη διενέργεια έρευνας, τεκμηρίωσης και συνακόλουθης δημοσίευσης και έκδοσης των αποτελεσμάτων, με πρωτεύον αντικείμενο τις συλλογές του, αλλά δευτερευόντως και ένα ευρύ φάσμα θεμάτων σχετικών με την χαρακτική, με κύριο την γνησιότητα των χαρακτικών έργων, συμβάλλοντας στην προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων των καλλιτεχνών.

 Επίσης στόχος μας είναι να λειτουργήσει το μουσείο ως διεθνές πολιτιστικό κέντρο, αναδεικνύοντας και προβάλλοντας με τρόπο σύγχρονο και δημιουργικό, όχι μόνο την ελληνική χαρακτική εντός και εκτός της χώρας, αλλά και την χαρακτική τέχνη γενικότερα, μέσω μίας εξωστρεφούς πολιτικής. Το Μουσείο Χαρακτικής, ως μοναδικό στο είδος του στον ελλαδικό χώρο, θα αποτελέσει ένα πόλο έλξης για κοινό και ειδικούς.

ΟΙ ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΣΤΟΧΟΙ ΜΑΣ ΚΑΙ ΤΑ ΜΕΣΑ ΕΠΙΤΕΥΞΗΣ ΤΩΝ

Πρωταρχικό μέλημα θα είναι η συγκέντρωση (μέσω αγοράς ή αποδοχής δωρεών, κατόπιν επιλογής) έργων και μέσων χαρακτικής, που συνδέονται πρωτίστως με την Ελληνική Χαρακτική και δευτερευόντως με την εξέλιξη της Χαρακτικής Τέχνης εν γένει, με στόχο τη συγκρότηση της μόνιμης συλλογής του Μουσείου.

Συντήρηση και αποκατάσταση των έργων από εξειδικευμένο προσωπικό και με όλα τα απαραίτητα μέσα. Παράλληλη αρχειοθέτηση και καταγραφή κάθε εισερχομένου στο Μουσείο αντικειμένου. 

Αποθήκευση των συλλογών σε φυλασσόμενους χώρους ειδικών προδιαγραφών.

 Έρευνα, τεκμηρίωση, ερμηνεία και έκδοση των αντικειμένων της συλλογής. Διενέργεια μελετών που αναλύουν και προβάλλουν τις μουσειακές συλλογές και επίσης άπτονται ενός ευρέως φάσματος σχετικών με την χαρακτική θεμάτων, με πρωτεύοντα λόγο την γνησιότητα των έργων χαρακτικής.

Προβολή της ιστορίας και του έργου της Ελληνικής Χαρακτικής, μέσω χάραξης κατάλληλης εκθεσιακής και επικοινωνιακής πολιτικής:

          Η εκθεσιακή πολιτική θα περιλαμβάνει την οργάνωση μία μόνιμης έκθεσης, ανανεωνόμενης μέσω κυλιόμενων παρουσιάσεων των αντικειμένων και διανθιζόμενη με δανεισμό «φημισμένων» εκθεμάτων από αντίστοιχα ιδρύματα. Η μόνιμη έκθεση θα πλαισιώνεται από τακτικές περιοδικές, με συμμετοχή ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών, σε ειδικά διαμορφωμένους χώρους.

          Διοργάνωση ημερίδων, διαλέξεων και συνεδρίων καθώς και οργάνωση και συμμετοχή του Μουσείου σε εγχώρια και διεθνή δρώμενα, αλλά και καθιέρωση μιας Διεθνούς Τριενάλε Χαρακτικής στην χώρα μας.

          Επαφή και συνεργασία με άλλους φορείς (π.χ. Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, International Council of Museums, Museums Association κλπ.) αλλά και ιδρύματα αντίστοιχης θεματολογίας, για τη συνδιοργάνωση εκδηλώσεων, την ανταλλαγή εκθεμάτων, την εξειδικευμένη έρευνα κ.ο.κ. Συνεργασία με τον Ε.Ο.Τ., για την προβολή του Μουσείου και την λειτουργία του ως πόλο έλξης τουριστών.

          Παρουσία στο διαδίκτυο μέσω της δημιουργίας δίγλωσσης ιστοσελίδας και παράλληλα εμφάνιση σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης, που θα παρουσιάζουν τη λειτουργία και τις δραστηριότητες του Μουσείου. Η ιστοσελίδα θα παρέχει στο κοινό και τη δυνατότητα «εικονικής περιήγησης» στο Μουσείο, μέσω επιλεγμένων εκθεμάτων και εκτενών πληροφοριών, όπως και τη δυνατότητα αγοράς χαρακτικών έργων.

          Θεσμοθέτηση, συγκρότηση και λειτουργία Συλλόγου «Φίλων του Μουσείου» και δικτύωσή του με αντίστοιχους συλλόγους άλλων Μουσείων.

Εκπαιδευτική διάσταση του Μουσείου, μέσω του εκθεματικού σχεδιασμού και της διενέργειας μουσειοπαιδαγωγικών εφαρμογών. Στόχος είναι να γνωρίσει το κοινό την ιστορική πορεία της Ελληνικής Χαρακτικής και την αισθητική, λειτουργική και τεχνολογική της εξέλιξη και συμβολή της στις σύγχρονες εικαστικές τάσεις, καθώς και τη προσφορά της στη διάδοση μηνυμάτων και τη διαμόρφωση κοινωνικών προτύπων και αξιών.

          Με στόχο την εκπαιδευτική λειτουργία, ο εκθεματικός σχεδιασμός θα περιλαμβάνει τη χρήση διαφόρων τεχνικών παρουσίασης και ερμηνευτικών μέσων: Παράθεση αντικειμένων και έργων και συσχετισμός τους, διαβαθμισμένη και σπονδυλωτή παρουσίαση των πληροφοριών, εναλλαγή οπτικών, απτικών και διαδραστικών εκθεμάτων, για κοινό με κάθε είδους αντιληπτικές ικανότητες και προτιμήσεις, χρήση πολυμεσικών εφαρμογών με εικόνα και ήχο κ.α.

          Σχεδιασμός και διεξαγωγή εκπαιδευτικών προγραμμάτων, θεωρητικών και πρακτικών, προσαρμοσμένων σε όλες τις ηλικιακές και κοινωνικές ομάδες (μαθητών, φοιτητών, κοινού μεγάλων ηλικιών, αλλοδαπών, ΑμΕΑ κλπ) με έμφαση στη δια βίου μάθηση. Τα πρακτικά προγράμματα θα περιλαμβάνουν εργαστήρια χαρακτικής, για σταδιακή γνωριμία, εξοικείωση και εξειδίκευση πάνω στο αντικείμενο, ανταποκρινόμενα στις διαφορετικές ανάγκες του κοινού. Μέρος των εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων θα είναι και η παραγωγή εκπαιδευτικού υλικού («μουσειοσκευών», εντύπων κ.α.) που θα αποστέλλεται σε εκπαιδευτικά ιδρύματα, λειτουργώντας ως πόλος έλξης στο μουσείο και ως προετοιμασία για ομαδικές επισκέψεις, ενώ παράλληλα θα υποδεικνύει και δυνατότητες επαγγελματικού προσανατολισμού.

          Μέρος της εκπαιδευτική προσφοράς του Μουσείου θα είναι τέλος εξειδικευμένα σεμινάρια κατάρτισης (μετεκπαιδευτικά ερευνητικά προγράμματα), απευθυνόμενα σε αποφοίτους σχολών Καλών Τεχνών, γραφιστικής και σε επαγγελματίες γραφίστες. Στόχος θα είναι να κατανοήσουν την χαρακτική γλώσσα, την εξέλιξη του σχεδίου, το υλικό και την υλοποίηση, και να υιοθετήσουν στοιχεία, που θα τους βοηθήσουν να πλουτίσουν το έργο τους και να ανακαλύψουν και άλλους τρόπους γραφής και έκφρασης.

Προσβασιμότητα & άνοιγμα στην κοινωνία 

Το Μουσείο έχει ως στόχο του να διασυνδεθεί και να υπηρετήσει την τοπική και ευρύτερη κοινωνία, βοηθώντας στην αισθητική ανάπτυξη και τη μόρφωσή της. Ακολούθως, θα κάνει αισθητή την πρόθεσή του να είναι προσβάσιμο και να απευθύνεται σε όλους, δίνοντας έμφαση στα παρακάτω: 

          Θα υπάρχει δυνατότητα πρόσβασης και ανεμπόδιστης κυκλοφορίας επισκεπτών (αλλά και εργαζομένων) με ειδικές κινητικές, αισθητηριακές, διανοητικές ή πολλαπλές ανάγκες. 

          Τα εκθέματα και οι δραστηριότητές του θα αφορούν πολίτες όλων των ομάδων (ηλικιακών, κοινωνικών, εθνοτικών, ειδικών ενδιαφερόντων, διαφορετικών ερμηνευτικών κοινοτήτων). 

 ΣΤΕΛΕΧΩΣΗ ΚΑΙ ΥΠΟΔΟΜΗ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ 

Το Μουσείο θα συγκροτηθεί, θα στελεχωθεί και θα λειτουργεί υπό την ηγεσία του Δ.Σ. και την υποστήριξη των Μελών του Σωματείου και βάσει του καταστατικού του.

Προσωπικό 

Για την ολοκλήρωση ενός τόσο μεγάλου και πολύπλοκου εγχειρήματος, απαιτείται η συνεργασία επιστημόνων και προσωπικού ενός ευρέως φάσματος ειδικοτήτων.

Οι ανάγκες του Μουσείου σε επίπεδο στελέχωσης θα προχωρήσουν σε τρία στάδια, αντίστοιχα με την πρόοδο των εργασιών: Το πρώτο θα αφορά τη συγκρότηση και το σχεδιασμό, το δεύτερο την ανέγερση και διαμόρφωση και το τρίτο την λειτουργία του Μουσείου. 

Για τη συγκρότηση του Μουσείου (θεσμοθέτηση, σχεδιασμό και διαμόρφωση των εκθεσιακών και διοικητικών χώρων) είναι απαραίτητη η δημιουργία ενός πυρήνα επιστημονικών συνεργατών (τόσο μόνιμων όσο και εξωτερικών) οι οποίοι θα συνεργάζονται στενά με το Δ.Σ. του Σωματείου. Η στελέχωσή του με τις παρακάτω ειδικότητες, θα είναι το πρωταρχικό μέλημα. 

Επιμελητής – Καλλιτεχνικός Διευθυντής : 

Εις βάθος γνώστης του αντικειμένου της χαρακτικής, ιστορικός τέχνης και ερευνητής, που, σε πρώτη φάση, ως Υπεύθυνος Συλλογών , θα ηγείται του σημαντικότατου έργου της συγκρότησης της μόνιμης συλλογής του Μουσείου και, σε δεύτερη, της διαμόρφωσης των θεματικών ενοτήτων, μέσω των οποίων θα παρουσιάζονται η ιστορική πορεία, οι δραστηριότητες και το έργο της ελληνικής χαρακτικής. Ο Επιμελητής θα προΐσταται στην έρευνα και τεκμηρίωση των συλλογών, στην επιλογή των εκθεμάτων καθώς και των πληροφοριών και του συνοδευτικού υλικού που θα τα πλαισιώνουν. 

Ο Επιμελητής θα είναι συνεπικουρούμενος και από Μουσειολόγο , ο οποίος θα συνδράμει στην επίτευξη των ανωτέρω (συλλογή, έρευνα και τεκμηρίωση) και θα συμβουλεύει πάνω σε θέματα σχεδιασμού εκθέσεων και βέλτιστης πολιτικής και οργάνωσης του ιδρύματος. 

 Επίσης ο Επιμελητής θα είναι ο επί κεφαλής επί μέρους επιστημονικής ομάδας, αποτελούμενης από Συντηρητές και Αρχειοθέτες , για την συντήρηση, καταγραφή και διαφύλαξη των εκθεμάτων, που θα αποτελούν την περιουσία του Μουσείου.

Αρχιτέκτονας:

Με ειδίκευση στην μουσειακή αρχιτεκτονική, χρησιμοποιώντας τις πληροφορίες που θα του παρέχει ο Επιμελητής και σε συνεχή συνεργασία με τον Μουσειολόγο, θα σχεδιάσει την διαμόρφωση εγκαταστάσεων και εκθεσιακών χώρων κατάλληλων, ώστε να φιλοξενήσουν όλες τις ανάγκες (διοικητικές, εκθεσιακές, λειτουργικές κλπ) του Μουσείου. 

Νομικός Σύμβουλος 

θα είναι υπεύθυνος για τη θεσμοθέτηση του Μουσείου και την διεκπεραίωση όλων των διαδικασιών που θα προκύπτουν στην πορεία της υλοποίησής του, θεσμικής και υλικής καθώς και της μετέπειτα λειτουργίας του, σε όλες τις εκφάνσεις της. 

Εφόσον η υλοποίηση δρομολογηθεί, λοιπές ειδικότητες, απαραίτητες για το δεύτερο στάδιο της ανέγερσης, διαμόρφωσης και ολοκλήρωσης του εγχειρήματος, θα αναλάβουν εργασία: 

Κατασκευαστικές εταιρείες και τεχνικοί συνεργάτες (μηχανολόγοι, μηχανικοί, πολιτικοί μηχανικοί και τεχνικοί διαφόρων ειδικοτήτων), που θα αναλάβουν την ανέγερση και διαμόρφωσης εγκαταστάσεων, πάνω στα σχέδια οικοδόμησης. 

Τεχνικά συνεργεία διαμόρφωσης εκθέσεων (σχεδιαστές, γραφίστες, κατασκευαστές προθηκών, ειδικοί πολυμέσων κ.α.) που θα ακολουθούν τις οδηγίες του Επιμελητή και του Μουσειολόγου. 

Τέλος, στο τρίτο στάδιο, αυτό της λειτουργίας του Μουσείου, εκτός των προαναφερθέντων, θα προκύψουν επιπλέον ανάγκες στελέχωσης, τόσο οργανικών θέσεων εργασίας, όσο και βοηθητικών αυτών, που θα εξασφαλίζουν σε μόνιμη βάση την επίτευξη των στόχων και την αποτελεσματική και απρόσκοπτη ροή των εργασιών του Μουσείου, μέσα από τις παρακάτω υπηρεσίες: 

Οικονομική Διεύθυνση (Οικονομικός σχεδιασμός, λογιστήριο) 

Διοικητική Διεύθυνση (λειτουργίας, διαμόρφωση προγράμματος εκθέσεων, σχεδιασμός επιστημονικών δράσεων και συνεργασιών, γραφείο προσωπικού) 

Διεύθυνση Προβολής, Επικοινωνίας και Δημοσίων Σχέσεων (επαφή με τον Τύπο και το κοινό) 

Τομέας Ανάπτυξης και Marketing (Διαφήμιση, Χορηγίες, Πωλήσεις) 

Μουσειοπαιδαγωγικά (εκπαιδευτικά και ενημερωτικά προγράμματα, δράσεις, ξεναγήσεις, σεμιναριακά τμήματα και εργαστήριο εφαρμοσμένης χαρακτικής) 

Τομέας Μέσων και Τεχνολογίας (Διαδίκτυο, διαδραστικά εκθέματα, τεχνική υποστήριξη επιστημονικών, διοικητικών υπηρεσιών, συστημάτων ασφάλειας και ελέγχου επισκεπτών) 

Τομέας Φίλων του Μουσείου και Εθελοντών (Συνδρομητές, Εθελοντές, Πρακτική εξάσκηση κλπ.) 

Τομέας εκδόσεων (σύνταξη και επιμέλεια) 

Βιβλιοθηκονόμος 

Υπεύθυνος Πωλητηρίου 

Τομέας Ασφαλείας 

Υπηρεσία Καθαριότητας 

Τέλος, το Σωματείο θα έχει την δικαιοδοσία σύστασης επικουρικών ομάδων εργασίας, ανάλογα με λοιπές και έκτακτες ανάγκες που θα προκύψουν κατά τα στάδια των εργασιών. 

Χώροι και Εξοπλισμός

Εγκαταστάσεις 

Η διαμόρφωση και ο εξοπλισμός των χώρων εγκατάστασης του Μουσείου θα αποτελέσει αντικείμενο ειδικής μελέτης, ώστε να εξασφαλιστεί η συμβατότητά του με τις αντίστοιχες διεθνείς προδιαγραφές και τις σύγχρονες μουσειολογικές τάσεις σε επίπεδο αρχιτεκτονικής και εκθεσιακού σχεδιασμού. 

Στον σχεδιασμό και υλοποίηση όλων των χώρων θα ληφθούν υπ’ όψιν σημαντικές παράμετροι της σύγχρονης αρχιτεκτονικής, όπως η πρόβλεψη και αποφυγή ζημιών από φυσικές καταστροφές (π.χ. αντισεισμικός σχεδιασμός), η μέγιστη δυνατή μόνωση, η βέλτιστη αντοχή των υλικών στην καταπόνηση και την φθορά του χρόνου κλπ. 

Τέλος θα δοθεί έμφαση στην μέριμνα για ίση δυνατότητα πρόσβασης και ολοκληρωμένης μουσειακής εμπειρίας, για Άτομα με και χωρίς Ειδικές Ανάγκες, τόσο για το κοινό, όσο και για τους εργαζομένους. 

Εκθεσιακοί Χώροι 

Τα ακριβή τετραγωνικά και η διαμόρφωση των εκθεσιακών χώρων (όπως και όλων των άλλων) θα προκύψουν μετά από συνδυασμό μίας πλειάδας παραγόντων: του αρχιτεκτονικού – μουσειολογικού σχεδιασμού, της συλλεκτικής πολιτικής του μουσείου, της ύπαρξης ή μη ενός δεδομένου οικοπέδου ή κτίσματος, το οποίο θα καθοδηγήσει δόμηση. 

 Ένα μέρος των εκθεσιακών χώρων προγραμματίζονται για την παρουσίαση συλλογών του μουσείου, οι οποίες ολικά ή μερικά θα ανανεώνονται κατά διαστήματα. Μεταξύ άλλων θα περιλαμβάνουν και τις εξής ενότητες: ιστορία της ελληνικής χαρακτικής, τεχνική εξέλιξή της, εφαρμογές της, σύγχρονη δημιουργία, εργαλεία και μηχανήματα και πιθανός ατόφιο και το εργαστήριο ενός μεγάλου δασκάλου.

 Ένα μέρος εκθεσιακών χώρων θα φιλοξενούν περιοδικές εκθέσεις (μονογραφίες, ομαδικές, διεθνείς κλπ.) 

Αυτονόητο είναι, ότι οι αίθουσες πρέπει να είναι πλήρως εξοπλισμένες με διαρκώς ελεγχόμενο κλιματισμό, ώστε να υπάρχουν σταθερές συνθήκες θερμοκρασίας και υγρασίας, και τεχνητό φωτισμό κατάλληλο για την έκθεση φωτοευαίσθητων αντικειμένων. Η είσοδος και έξοδος στις αίθουσες θα επιβλέπεται με τεχνικά μέσα αλλά και προσωπικό. Για την άριστη φύλαξη των έργων θα λαμβάνονται όλα τα προβλεπόμενα μέσα. Τέλος θα υπάρχει σύστημα συναγερμού και παρεμπόδισης της πρόσβασης και εξόδου, σε περίπτωση ανάγκης. 

Εκθεσιακός εξοπλισμός 

Συνδυασμός οπτικών, απτικών και διαδραστικών εκθεμάτων, χρήση πολυμεσικών εφαρμογών, εκθεσιακή ροή κλπ. 

Χώροι υποδοχής, εστίασης και αναψυχής επισκεπτών (ρεσεψιόν, βεστιάριο, τουαλέτες, καφέ/εστιατόριο, αίθριο, πρώτες βοήθειες κλπ) 

Στο χώρο προβλέπεται το ταμείο, ο έλεγχος πρόσβασης κοινού, η παροχή εκπαιδευτικού υλικού (φυλλάδια, audioguides) κλπ. 

Στον ίδιο χώρο θα φιλοξενούνται και το Πωλητήριο και Βιβλιοπωλείο, όπου θα πωλούνται βιβλία τέχνης και οι εκδόσεις του Μουσείου.

Βιβλιοθήκη, όπου θα στεγάζονται μεγάλες συλλογές βιβλίων, ελληνικών και ξένων, που θα αφορούν στη χαρακτική και γενικότερα στην τέχνη. 

Επίσης, η βιβλιοθήκη θα λειτουργεί και ως αρχείο έντυπου υλικού από εκθέσεις Ελλήνων καλλιτεχνών στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Εκεί θα γίνεται συστηματική ψηφιακή καταχώρηση του έργου και της καλλιτεχνικής δραστηριότητας των Ελλήνων χαρακτών από το παρελθόν έως σήμερα, για τους μελετητές, το κοινό και τους συλλέκτες. 

Χώροι εκπαιδευτικών προγραμμάτων, τόσο για μουσειοπαιδαγωγικά προγράμματα για το κοινό, όσο και για τα εξειδικευμένα σεμινάρια.

Εργαστήρια Χαρακτικής, τα οποία θα χρησιμοποιούνται τόσο κατά την διάρκεια μουσειοπαιδαγωγικών προγραμμάτων επιμορφωτικού χαρακτήρα, όσο και των εξειδικευμένων σεμιναρίων. Στα εργαστήρια θα γίνεται εκμάθηση όλων των τεχνικών της χαρακτικής (χαλκογραφία, λιθογραφία, ξυλογραφία, μεταξοτυπία). 

Το μουσείο φιλοδοξεί επίσης να λειτουργήσει δικό του εκδοτικό οίκο, με τον αντίστοιχο εξοπλισμό, ώστε να παράγει και να εμπορεύεται έντυπο υλικό, είτε εκπαιδευτικό (βιβλία, καταλόγους, έρευνες κλπ), είτε εικαστικό (αναπαραγωγές έργων κ.α.). 

Αμφιθέατρο. Στο χώρο αυτό θα οργανώνονται εκπαιδευτικού και επιμορφωτικού χαρακτήρα δράσεις (σεμινάρια, διαλέξεις, προβολές, θεατρικές δράσεις κ.α.) καθώς και άλλες πολιτιστικές εκδηλώσεις. 

Αποθηκευτικοί χώροι φύλαξης των συλλογών, εξοπλισμένοι με εξειδικευμένα συστήματα κλιματισμού, προστασίας από φυσικές καταστροφές, ελέγχου εισόδου-εξόδου του προσωπικού, και ασφάλειας –επί εικοσιτετραώρου βάσεως. Τα έργα θα φυλάσσονται σε ειδικά διαμορφωμένες θυρίδες. Εκεί, πέραν των συλλογών του μουσείου, θα μπορούν έναντι ενοικίου να φιλοξενούνται και έργα συλλεκτών.

Κέντρο συντήρησης χαρακτικών έργων, πλήρως εξοπλισμένο με τα ανάλογα μηχανήματα και αναλώσιμα υλικά, που θα αναλαμβάνει κατά προτεραιότητα τη συντήρηση των συλλογών του Μουσείου, αλλά θα μπορεί να εξυπηρετεί και ιδιώτες ή άλλους οργανισμούς και φορείς, έναντι αντιτίμου. 

Χώροι γραφείων και συνεδριάσεων για το επιστημονικό και διοικητικό προσωπικό του μουσείου, , ο ακριβής αριθμός των οποίων θα προκύψει ύστερα από προσεκτική μελέτη, ώστε να καλύπτει τις ανάγκες λειτουργίας. 

Συστήματα Πληροφορικής 

Ο σύγχρονης τεχνολογίας εξοπλισμός του Μουσείου θα εκμεταλλεύεται το πιο εξειδικευμένο λογισμικό και θα έχει την βάση του (servers) σε χώρους με διαρκώς επιβλεπόμενες κλιματικές συνθήκες, προστασία από κάθε είδους καταστροφές και αυστηρή φύλαξη. Τα συστήματα του Μουσείου δεν θα στηρίζουν την ηλεκτροδότησή τους μόνο στο αστικό δίκτυο, αλλά θα διαθέτουν γεννήτριες, που θα ενεργοποιούνται σε περίπτωση διακοπής ρεύματος. 

Στους αυτοδύναμους αυτούς servers ικανής ισχύος, θα βασίζονται τα πληροφοριακά συστήματα των διοικητικών υπηρεσιών, τα συστήματα φύλαξης και επίβλεψης όλων των χώρων (εκθεσιακών, αποθηκευτικών, διοικητικών, στάθμευσης και υποδοχής κοινού) και οι λειτουργίες της ιστοσελίδας του Μουσείου και ό,τι αυτή συνεπάγεται («εικονικό μουσείο» κλπ) καθώς, τέλος, και η υποστήριξη των διαδραστικών εκπαιδευτικών μέσων στους εκθεσιακούς χώρους και τα εργαστήρια. Επίσης θα υποστηρίζουν τα συστήματα αρχειοθέτησης και τεκμηρίωσης και τους υπολογιστές του εργαστηρίου συντήρησης. 

Χώροι προσωπικού και συστημάτων ασφαλείας. 

Βοηθητικοί χώροι προσωπικού καθαριότητας. 

Φυλασσόμενοι Χώροι Στάθμευσης Προσωπικού 

Τέλος, για την απρόσκοπτη λειτουργία των παραπάνω χώρων, θα είναι απαραίτητη η τακτική ανανέωση των αναλώσιμων υλικών τους (εκπαιδευτικών, εκθεσιακών, διοικητικών κλπ), αποθέματα των οποίων θα φυλάσσονται σε ξεχωριστούς αποθηκευτικούς χώρους.

ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΚΑΙ ΜΕΣΑ ΕΠΙΤΕΥΞΗΣ ΤΩΝ 

Εξεύρεση πόρων για την άμεση, προσωρινή στέγαση και λειτουργία του Σωματείου «Μουσείο Ελληνικής Χαρακτικής» και τη στελέχωση θέσεων επιστημονικού προσωπικού, έως ότου υλοποιηθεί η ολοκληρωμένη και τελική λύση. 

Εξεύρεση πόρων για ανέγερση ή διαμόρφωση κατάλληλων εγκαταστάσεων για τη στέγαση των συλλογών, εκθέσεων, προσωπικού και κάθε δραστηριότητας του Μουσείου. 

Διασφάλιση χρηματοδότησης για την κάλυψη της μισθοδοσίας προσωπικού και εξωτερικών συνεργατών, κατά τον πρώτο χρόνο λειτουργίας του Μουσείου. 

Επίτευξη οικονομικής αυτοδυναμίας και βιωσιμότητας του Μουσείου, που θα καλύπτει κατά το δυνατόν τις βασικές λειτουργίες του. Κάτι τέτοιο δεν σημαίνει την άρνηση επιχορηγήσεων και προσφορών εκ του δημοσίου και ιδιωτικού τομέα (εφόσον συμφωνούν με το καταστατικό του Μουσείου). Μεγάλο εύρος των δραστηριοτήτων του Μουσείου θα έχει σαν στόχο την διασφάλιση της οικονομικής του αυτοδυναμίας. Σύμφωνα με τον έως τώρα οικονομικό σχεδιασμό, το Μουσείο υπολογίζει να λαμβάνει έσοδα από τις εξής δραστηριότητες: 

          Εισιτήρια, ενοικίαση αμφιθεάτρου και κοινόχρηστων, μη εκθεσιακών χώρων, ενοικίαση συγκεκριμένου αριθμού θυρίδων φύλαξης έργων, συντήρηση και εκτίμηση έργων για λογαριασμό τρίτων. 

          Επίσης από συνδρομές και εισφορές των Μελών του Σωματείου, αλλά και του Συλλόγου Φίλων του Μουσείου, τους οποίους θα ενθαρρύνει να συνδράμουν επίσης με χορηγίες κι ευεργετήματα, για τα οποία θα γίνεται ανάλογη, ιδιαίτερη μνεία. 

          Ακόμη έσοδα θα προέρχονται από τα ποσοστά πωλήσεως έργων, από το βιβλιοπωλείο, που θα παρέχει και αντίτυπα του ιδίου εκδοτικού οίκου, από το πωλητήριο και από το καφέ/εστιατόριο. 

 Σημαντικές απολαβές αναμένει το Μουσείο από τα εκπαιδευτικά προγράμματα και τα σεμιναριακά μαθήματα. 

          Τέλος, ως έμμεσο έσοδο υπολογίζεται και η οικονομική ελάφρυνση, που θα προσφέρει στο Μουσείο η προσέλκυση και διαχείριση εθελοντών, οι οποίοι θα βοηθούν και θα καλύπτουν έκτακτες ανάγκες, χωρίς όμως να καταργούν οργανικές θέσεις προσωπικού.

Υπολογίζοντας στην ευαισθησία και την αγάπη σας για την τέχνη και τον πολιτισμό ευελπιστούμε ότι θα μελετήσετε την πρότασή μας και θα συνδράμετε στην υλοποίηση του οράματος για ένα Μουσείο Ελληνικής Χαρακτικής. 

 Η Πρόεδρος                                                             Η Αντιπρόεδρος                                                                         Ο Γραμματέας        

Ευγενία Μαρκάκη                                                      Ζωή Αλαφούζου                                                               Θρασύβουλος Αβαριτσιώτης

Πίσω